Bilecik’in İnhisar ilçesine bağlı Çayköy’de yaşayan vatandaşlar, geçmişi 150 yıl öncesine dayanan evlerinin koruma altına alınmasını talep ediyor.
Bilecik’e 60, Eskişehir’e 40 kilometre uzaklıktaki 50 haneli köyde yapıların çoğunluğunu kerpiç evler oluşturuyor.
Köylüler, Kurtuluş Savaşı yıllarında Yunan işgalinde bazıları zarar gören ve bugüne kadar ayakta kalan evlerin korunmasını istiyor.
Çayköy Muhtarı Bülent Gündüz, köyün adının yerleşim alanının çay ağzında olmasından geldiğini söyledi.
Köydeki bazı evlerde kurşun izlerinin hala durduğunu, içlerinde desenlerin olduğunu belirten Gündüz, “Zaman zaman mevsimsel emekli hayatı yaşanıyor. Bu evlerimizde halen yaşam sürüyor ve tarihi evlerimizi sahipleniyoruz. Yeni evler yapılıyor ama tarihi bakımlı ve tehlike arz etmeyen evlere sahip çıkıyoruz.” dedi.
Emekli Nazif Turan (62) da doğumunun kerpiç evde gerçekleştiğini ve burada büyüdüğünü anlattı.
Ailesine ait evin tarihçesi hakkında bilgi veren Turan, şunları kaydetti:
“Dedemin babasının babası Osmanlı zamanında hatip olarak gelmiş. Burada hatiplik yaparken bu evi inşa etmiş. Yunanlıların Türkiye’yi işgal ettiklerinde 1919 yılında Sakarya Nehri’nde köprü olmadığı için karşıya geçemediklerinden güzel görünümlü gördükleri evimizi kurşunlamışlar. Duvarlarında ve evin içinde kurşun izleri var, ayrıca evde şarapnel parçaları da vardı. Kendim burada yaşayan beşinci nesilim. Annem rahmetli olunca eve giren olmadı. Beş yıldır evde yaşam yok. Müzelik olsun diye bıraktık. Tarihi değeri olan ev atıl şekilde. Yıkılmasını istemediğimden Kaymakamlık, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğünce değerlendirilmesini istiyorum. Yani gelecek nesillere aktarılabilsin.”
Mehmet Tuncel (77), Çayköy’de doğup büyüdüğünü, askere gidene kadar da köyden çıkmadığını dile getirerek, “Köyde yaşamaya devam ediyorum. Sadece askere gittiğimde iki sene ayrıldım. Evlerin üst taraflarında Osmanlı yazıları, ‘Maşallah’ yazıları var.” ifadesini kullandı.
– “Bilecik ve çevresi 3 kez işgale uğradı”
Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Refik Arıkan ise Çayköy ve diğer köylerde bulunan mimari yapılarda Türk İslam geleneğinin yansıtıldığını aktardı.
Bölgedeki evlerin mimarisine değinen Arıkan, şöyle konuştu:
“Evlerin mimarisi, kullanılan malzeme tamamen bu medeniyetin bir mahsulü olarak karşımıza çıkar. Aynı zamanda bu mimari üslup bölgedeki ekonomik faaliyetlerde de birleşmiş ve ipek böcekçiliği ile paralel olarak Osmanlı mimari yapısı, ev mimarisi buna göre şekillenmiş. Sadece mimari yapı değil aynı zamanda geçmişe dair izleri de görmek mümkün. Çünkü Çayköy’de 100 yıldan uzun bir süredir var olan ve günümüzde kullanılan bu evler 100 yıl önce yaşanan Yunan işgalinin izlerini de taşımaktadır. Nitekim Bilecik ve çevresi, önce Birinci İnönü Savaşı ardından ikinci İnönü Savaşı esnasında ve son olarak da Kütahya Eskişehir Savaşları’ndan sonra 3 defa işgale uğramış ve bu işgaller sebebiyle bölgede Kuvayımilliye birlikleri ile Yunanlılar arasında çatışmalar meydana gelmiştir. Bu coğrafyada Kuvayımilliye denildiğinde Müftü Mehmet Nuri Efendi idaresindeki Kuvayımilliye birlikleri bölgede Yunan işgalini durdurmak için çalışırken Çayköy de etkilenmiş ve evlerin dış yüzeyindeki kurşun izleri hala o günlerde yaşananların bir tanığı olarak durmaktadır.”
