“2023 için başlıklar tamam, boşluklar da tamamlanmalı”

Eğitim-Bir-Sen Bilecik Şube Başkanı Ahmet Selöz, Milli Eğitim Bakanlığı 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi’nin açıklamasını değerlendirerek, “Ekonomik beklentileri karşılayacak adımların ise hazırlık ve tasarım sürecinde mutlak surette göz önünde bulundurulması gerekmektedir” dedi.

Eğitim-Bir-Sen Bilecik Şube Başkanı Ahmet Selöz yaptığı açıklamada;

Millî Eğitim Bakanlığı 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi’ni açıkladı. Eğitim sistemimizde
gerçekleştirilmesi düşünülen dönüşüm alanlarının tespiti ile bu dönüşümün kapsamını belirleyen ve buna
dair bir yol haritası ortaya koyan bu belge, eğitim sisteminin günübirlik politika değişikliklerinden korunması,
eğitimin aktörleri ve paydaşlarına bir gelecek vizyonu çizmesi, eğitim politikasının karar alma ve icra
makamlarına politika ve program belirleme noktasında kılavuz olma imkânı sağlaması açısından önemli bir
ihtiyacı karşılamaktadır.

Belgede, eğitimin iyileştirmeye açık alanlarına yönelik başlıklar yerinde ve doğru olarak tespit
edilmiştir. Ancak bu başlıklara yönelik hedefler ve eylem adımları konusunda Bakanlığı ciddi ödev ve
sorumluluklar beklemektedir. Kısacası başlıklar tamam, boşluklar da tamamlanmalıdır.
2018-2023 yılları arasını kapsayacak bir yol haritası olarak on temel alanda dönüşüm hedef ve
eylemlerin tasarlandığı görülmektedir. Ekonomik beklentileri karşılayacak adımların ise hazırlık ve tasarım
sürecinde mutlak surette göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Öngörülen dönüşümlerin, eğitim çalışanlarının mevcut özlük haklarına ve çalışma şartlarına
muhtemel etkileri de göz önünde bulundurularak bu alanda oluşabilecek muhtemel olumsuzluklar
giderilmelidir.

İkili eğitimin sona erdirilmesi, okul gelişim modeli ekseninde okullara bütçe tahsisi, şartları elverişsiz
olan okullara ilave kaynak tahsisi, öğrencilere öğle yemeği verilmesi, her bir okulda tasarım-beceri atölyesi
kurulması gibi son derece yerinde yaklaşımlara ilişkin eylem adımlarının zamana yayılmış bir bütçeyle
ilişkilendirilmesi, belgenin güvenirliğini daha da artıracaktır.

Ana başlıklar halinde 2023 eğitim vizyonu Belgesinin Değerlendirmesi;
1. Mizaç ve yetenek temelli yaklaşımı isabetli buluyoruz, öğretmene daha fazla rol
verilmelidir

Temel Politikamız” başlığı altında “Mizaç ve Yetenek Temelli Tanıma” yaklaşımını, eğitim
aktörlerinin kişisel gelişimini sağlaması ve bireyin yetenek ve yeterliklerine göre bireyde var olan potansiyeli
açığa çıkaracak türden bireyselleşmiş bir eğitimin sunulması adına olumlu ve gerekli bir yaklaşım olarak
görüyoruz.

Öğretmenin, eğitim sisteminin ana aktörü olarak tanımlanması ve öğrenme süreçlerinde öğretmenin
önemine yapılan vurgu, yerinde ve doğru bir yaklaşımdır. Öğretmenin önemine yapılan bu vurgu,
öğretmenin eğitim sistemi içindeki konumu, sahip olacağı haklar, çalışma şartları, mesleki gelişim imkânları,
mesleki özerkliği gibi alanlara da yansımalıdır.

2. Dönüşüm, eğitim çalışanlarının haklarında olumsuz sonuçlar doğurmamalıdır
Zorunlu derslerin ve ders saatlerinin azaltılmasının öğretmen atamalarından yer değişikliğine, norm
kadroların güncellenmesinden öğretmen yetiştiren yükseköğretim programlarına etkisinin yönetimine ilişkin
süreçle ilgili öngörü ve planlamalara Belgede yer verilmemiştir. Özellikle eğitim çalışanlarının çalışma
şartlarına ve özlük haklarına olumsuz etki etmeyecek eylem adımlarının oluşturulmamış olması, bu hedefin
gerçekleştirilebilirliğini mümkün kılmamaktadır.

3. Okul gelişim modeli, yönetici ve öğretmenlerin işini kolaylaştırmalıdır

4. Veriye dayalı yönetim anlayışı yerinde olmakla birlikte katılımcılığa da fırsat vermelidir
Üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları tarafından yapılan bilimsel çalışmaları derlemek ve
bunlardan sonuçlar-raporlar çıkarmak için Bakanlık bünyesinde bir birim oluşturulması eylem adımı,
katılımcı yönetim anlayışına uygun olumlu bir adımdır

5. Merkezi yerleştirme ve sınav kaygısının azaltılması hedefini önemli buluyoruz
Sınavla öğrenci alan okulların sayısının –ve belki türlerinin de? azaltılmasına ilişkin hedefin hangi
zaman dilimi içerisinde, ne tür bir beklentiyle gerçekleştirileceğine ilişkin çerçevenin iyi betimlenmesi gerekir.

6.Sözleşmeli öğretmenlik süresinin kısaltılması olumlu fakat sözleşmeliliğin kaldırılması nihai hedef olmalıdır Sözleşmeli öğretmenliğin zorunlu görev süresinin 4+2 yıldan 3+1 yıla indirilmesini, mağduriyet
süresini kısaltması bakımından olumlu buluyoruz. Fakat Bakanlığın sözleşmeli öğretmenlik konusunda nihai
hedefi, görev süreleri değil, sözleşmeli öğretmenliğin sona erdirilerek kadrolu öğretmen istihdamı olmalıdır.

7. Ücretli öğretmenlikte asıl sorunun statü olduğu görülmelidir
“Ücretli öğretmenlerin ücretleri iyileştirilecektir” eylem adımı, bizatihi kendi içinde ücretli öğretmenlik
uygulamasının sona erdirilmeyeceği/erdirilemeyeceği gibi bir ön kabulü içermektedir. Oysa ücretli
öğretmenlik, öğretmen açığının somut bir tezahürüdür.

8. Mesleki gelişimin planlanması önemli ancak yönetici ve öğretmene ek yük getirmemelidir

9. Özlük ve mali hakların iyileştirilmesi hedefini takdir ediyor, somutlaştırılmasını bekliyoruz
Okul yöneticilerinin özlük ve mali haklarının iyileştirilmesinden, hangi maaş ve ücret unsurlarının,
özlük hakları kapsamındaki hangi başlıkların etkileneceği belirtilmemiştir. Özlük ve mali hakların
iyileştirilmesi kavramından ne kastedildiği, ne türden özlük haklarında ve hangi mali haklarda iyileştirme
yapılacağı en azından örnekleme yöntemiyle eylem adımları arasında ifade edilmelidir.

10. Kariyer ve liyakat sistemi kurulması talebimizin karşılık bulması yerinde bir adımdır
“Eğitim Yönetiminde Liyakat ve Kariyer Sistemi” başlıklı raporumuzda da dile getirdiğimiz gibi, nitelikli eğitim
için yeterlilik düzeyi yüksek eğitim yöneticisi ihtiyacı gözetilerek, eğitim yöneticisi yetiştirme, görevlendirme,
yer değiştirme ve görevden alma hususlarına ilişkin kapsamlı, kalıcı ve sürdürülebilir bir model
oluşturulması artık bir zorunluluk hâline gelmiştir. Hak edenin görev almasını, hakkını verenin görevde
kalmasını ve yeterliliğini kaybedenlerin görevine son verilmesini öngören bir modelin hayata geçirilmesi,
eğitimin hem yönetimini hem de nitelik artırıcı etkisini kolaylaştıracaktır. Bu konuda gereken adımlar bir an
evvel atılmalıdır.

11. Dezavantajlı şartlarda görev yapan yönetici ve öğretmenlerin yanı sıra GİH, YHS ve diğer
hizmet sınıflarındaki eğitim çalışanlarına da teşvik öngörülmelidir

12. Öğretmenlik meslek kanununun hedeflenmesi heyecan oluşturmuştur, beklentileri
karşılaması için katkıya fırsat verilmelidir

13. Her okula bütçe verilecek olması olumlu ve adil bir yaklaşımdır

14. İşlevsel bir teftiş sisteminin hedeflenmesi sorunun farkında olunduğunu gösteriyor, statü
farklılıklarının giderilmesiyle işe başlanmalıdır

15. Rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetlerinin yeniden tanımlanacak olması pozitif bir
yaklaşımdır

PDR hizmetlerinin yeniden yapılandırılması hedefi ekseninde rehber öğretmen görev tanımı esaslı
mı rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri kavram ve esaslarının yeniden belirlenmesi esaslı mı gerçekleştirileceğine dair bir eylem adımına yer verilmelidir.

16. 5 yaş erken çocukluk eğitimi zorunlu değil, tercihli olmalıdır

17. Ortaöğretimdeki dönüşüm eğitim çalışanlarını mağdur etmemelidir

Sonuç olarak: Millî Eğitim Bakanlığı’nın yayımlandığı 2023 Eğitim Vizyonu, ele aldığı başlıklar
itibarıyla eğitimin birçok sorunlu alanını tahkim etmeye yönelik irade ortaya koyması açısından kamuoyunda
beklenti oluşturmuştur. Başlıkların altında konular ele alınırken bazı detayların yer almaması belirsizlik
meydana getirmiş, özellikle eğitim çalışanlarının özlük ve mali haklarına yönelik net cümleler kurulmaması
önemli bir eksiklik olarak görülmüştür. Eğitim çalışanlarının önemsendiği, hatta kahraman ilan edildiği bir
vizyon belgesinde eğitimcilere biçilen bu role uygun nasıl bir iyileştirmenin gerçekleştirileceği de net bir
şekilde ifade edilmeliydi. Öngörülen değişimin nihayetinde ortaya çıkaracağı dönüşüm, eğitim çalışanlarının
mağduriyetleri üzerinden bir değişim değil, hep birlikte omuz verecekleri ve kazanacakları nihai bir hedefe
odaklanmalıdır. Bu dönüşümün meydana getireceği muhtemel olumsuz sonuçlar öngörülerek belirsizliklerin
bir an önce giderilmesi, hazırlık ve tasarım aşamasında paydaşların görüşlerine mutlaka yer verilmesi,
eğitim politikalarının belirlenme süreçlerinde eğitim çalışanlarının dâhil olacağı mekanizmaların kurulması,
bu vizyonun başarıya ulaşmasına ve amaca hizmet etmesine büyük katkı sağlayacaktır. Geleceğimiz
açısından hep birlikte başarmak zorunda olduğumuz eğitim konusundaki ödevimiz, hepimizden paylaşma,
dayanışma ve yapıcı rol üstlenmeyi beklemektedir.

Ahmet SELÖZ
Eğitim-Bir-Sen
Bilecik Şube Başkanı